รากเหง้าลูกมังกร- ตระกูลหวัง （王 แซ่หวัง หรือ แซ่เฮ้ง）

          คนแซ่หวังหรือแซ่เฮ้งตามสำเนียงแต้จิ๋วนั้น การออกเสียงในภาษาจีนกลางสำหรับคนจีนภาคใต้ เช่นคนกวางตุ้ง คนแต้จิ๋ว คนฮกเกี้ยนหรือคนแคะ มักจะออกเสียงสับสนปนเปกับแซ่ฮว๋าง （黄 huáng） ซึ่งเวลาออกเสียงที่ถูกต้องจะต้องออกเสียงลักษณะมีตัว ฮ นำซึ่งเป็นสำเนียงปักกิ่ง หรือที่เรียกกันในปัจจุบันว่าผู่ทงฮว่า 普通话 แต่สำหรับคนจีนทางใต้จะไม่มีการออกเสียงแยกลักษณะเช่นนี้ เวลาออกเสียงเป็นจีนกลาง จึงออกเสียง “หวัง” เหมือนกัน และในภาษากวางตุ้งก็ออกเสียงเหมือนกันด้วยคือออกเสียง “หว่อง”เพื่อกันความสับสน จึงต้องอธิบายเพิ่มเติมว่า เป็นหวังสามขีด （三划王）สำหรับหวังหรือเฮ้ง กับหวังท้องป่อง （大肚黄）สำหรับฮว๋าง หรืออึ๊ง
          ตระกูลหวังเป็นหนึ่งในสามตระกูลที่ใหญ่ที่สุดในโลก (คือ แซ่เฉิน แซ่หลี่ และแซ่หวัง) และก็เป็นตระกูลที่เก่าแก่ที่สุดของจีน ปัจจุบันนอกจากในประเทศจีนแล้ว ลูกหลานตระกูลหวังยังพำนักอยู่ในประเทศเกาหลีจำนวนมาก และสำหรับชาวจีนโพ้นทะเลแล้ว ตระกูลหวังเป็นหนึ่งในสิบตระกูลแซ่ที่ใหญ่ที่สุดในหมู่ชาวจีน

 

ความเป็นมาของตระกูลแซ่หวัง
          เนื่องจากตระกูลหวังเป็นตระกูลแซ่ที่เก่าแก่ที่สุดของจีน ต้นกำเนิดจึงมีหลายสายด้วยกัน และลูกหลานตระกูลหวังในแต่ละที่แต่ละถิ่นก็ยังมีที่มาแตกต่างกัน เช่นคนแซ่หวังในบริเวณจิงจ้าว (京兆) เหอเจี้ยน (河间) นั้น กล่าวกันว่าชาวตระกูลหวังในกลุ่มนี้เป็นลูกหลานที่สืบเชื้อสายมาจากโอรสองค์ที่ 15 ของโจวเหวินอ๋อง（周文王）คือ ปี้กงเกา （毕)

 

          ดังนั้น จากจุดนี้ก็ได้แยกสายออกเป็นตระกูลแซ่จี (姬) ชาวตระกูลหวังที่เป่ยไห่ （北海）ซึ่งปัจจุบันอยู่ในซานตง （山东）ที่เฉินหลิว (陈留) ซึ่งปัจจุบันคือบริเวณไคฟง （开封）มณฑลเหอหนัน （河南）คนรุ่นหลังในแถบนี้กล่าวกันว่าเป็นทายาทรุ่นหลังของจักรพรรดิซุ่น  (帝舜) ซึ่งมาจากแซ่กุ้ย (妫)เดิม ชาวตระกูลหวังอีกสายที่อยู่บริเวณซินเซียง （新乡）ในมณฑลเหอหนันนั้น จะถือว่าพวกเขาเป็นชนรุ่นหลังขององค์ชายปี่ก้าน （比干王子）ซึ่งเป็นต้นแซ่ก้านจื่อ （干子）ทั้งสามสายนี้ต่างก็เกี่ยวพันกับอ๋อง （王 – ในภาษาจีนคือหวัง ซึ่งหมายถึงกษัตริย์ หรืออ๋องในภาษาแต้จิ๋วที่พวกเราคุ้นเคย）แม้ว่าตระกูลหวังจะมีที่มาหลายสาย แต่สายที่มาจากโจวเหวินหวังคือสายที่มีชื่อเสียงมากที่สุด

ต้นกำเนิดของตระกูลหวัง (แซ่เฮ้ง)
          ดังนี้กล่าวมาข้างต้น ตระกูลหวังเป็นตระกูลเก่าแก่ที่สุดของจีน มีความเป็นมายาวนาน ในประวัติศาสตร์จีนจึงมีจุดกำหนดของตระกูลแซ่มากมาย นอกจากสายที่มาจากการสืบเชื้อสายดังที่กล่าวมาแล้ว ยังมีทั้งประเภทได้รับพระราชทานมาเนื่องจากสร้างความดีความชอบ และยังมีอีกสายคือการแอบอ้างแซ่หวัง โดยหลักๆแล้ว สามารถแบ่งสายต้นกำเนิดได้ดังต่อไปนี้คือ

          1.    มาจากแซ่จี (姬) สายนี้มาจากจีจิ้น (姬晋) โอรสของโจวหลิงหวัง หรือโจวหลิงอ๋อง (周灵王-王 ในภาษาจีนหมายถึงฮ่องเต้หรืออ๋อง) เนื่องจากโอรสจีจิ้นเป็นคนที่พูดจาเถรตรงขวานผ่าซาก ทำให้อ๋องไม่พอพระทัย จึงถึงปลดให้ปลายเป็นสามัญชน และได้ย้ายถิ่นพำนักไปอยู่เลี่ยนหยา (琅琊แถบเจียวหนัน 胶南มณฑลซานตงในปัจจุบัน) ผ่านไปรุ่นแล้วรุ่นเล่า แต่เนื่องจากมาเดิมเป็นเชื้อพระวงศ์หรืออ๋อง ชาวบ้านจึงเรียกกันว่า “ครอบครัวหวัง （王家）”และเรียกสืบต่อกันมาจนกลายเป็นแซ่หวัง รุ่นต่อๆมาต่างก็ใช้แซ๋ตามที่ชาวบ้านเรียกมาไม่ได้เปลี่ยน จนตระกูลหวังได้ค่อยๆเติบโตกลายเป็นตระกูลใหญ่ นอกนั้นยังมีทายาทของอ๋องในแคว้นต่างๆที่ล่มสลายในสมัยจ้านกั๋ว เพื่อรำรึกถึงความเป็นอ๋องก็ตัวเอง ต่างก็ใช้ “หวัง” เป็นแซ่ของตัวเอง

          2.    มาจากแซ่กุย (妫) หลังจากหยูซุน (虞舜 ซึ่งหนึ่งเป็นกษัตริย์ยุคโบราณสมัยสามกษัตริย์ห้าจักรพรรดิ （三皇五帝) ที่ตั้งรกรากอยู่แถมเป่ยไห่ (北海) เฉินหลิว(陈留) เนื่องจากชนรุ่นหลังต่างก็เป็นลูกหลานที่มากจากอ๋อง จึงใช้แซ่เป็นหวัง

          3.    มาจากแซ่จื่อ (子) สายนี้จะเป็นทายาทรุ่นหลังของเฉิงทาง （成汤）ในปลายราชวงศ์ยิน (殷) โอรสจื่อก้าน (比干) ได้ถวายคำแนะนำอันเป็นการขัดพระราชประสงค์ของโจ้วอ๋อง (纣王) จึงถูกประหารชีวิต ส่วนลูกหลานก็ได้ย้ายออกจากวังไปเฝ้าหลุมฝังศพของจื่อก้น ด้วยการที่เป็นราชโอรสเดิม จึงได้นำเอาคำว่า “หวัง”มาใช้เป็นแซ่

          4.    มาจากแซ่เถียน （田）ก่อนคริสตกาล 368 ปี เถียนเหอ(田和) ได้เข้าไปปกครองแคว้นฉีแทนตระกูลเจียง （姜）ในประวัติศาสตร์จึงเรียกว่า “แคว้นฉีในยุคตระเถียน” ซึ่งได้ครองแคว้นฉีต่อเนื่องกันถึง 8 อ๋อง จนถูกแคว้นฉินทำลายไป ส่วนลูกหลานของตระกูลเถียนได้กลายเป็นสามัญชน เนื่องด้วยเป็นเชื้อเจ้า จึงใช้แซ่หวังเป็นแต่ประจำตระกูล

          5.    มาจากยุคชุนชิว เมื่อตระกูลหาน （韩）จ้าว(赵) และเว่ย （魏）สามตระกุลใหญ่ต่างแบ่งแยกแคว้นเว่ยแล้วตั้งตัวเป็นอ๋อง ตอนหลังแคว้นเว่ยถูกแคว้นฉินยึดไป เหล่าอ๋องต่างก็หนีกระจัดกระจายไปตามที่ต่างๆ แล้วเปลี่ยนเป็นแซ่หวัง

          6.    มาจากเยี่ยนไท่จื่อตาน  (燕太子丹) ตอนปลายยุคฮั่นตะวันตก หวังหม่าง (王莽) ได้ยึดแคว้นฮั่นตั้งตัวเป็นอิสระ ตั้งตนเป็นอ๋องของราชวงศ์ใหม่ หลนของเยี่ยนไท่จื่อตานชื่อเจียเป็นที่โปรดพระทัยของหวังหม่าง จึงได้รับราชทานแซ่เป็นแซ่หวัง เพื่อเป็นแซ่เดียวกับอ๋อง

          7.    มาจากชนกลุ่มน้อย เช่นคนแซ่หวังในเหอหนัน มาจากครอบหัวผิน （频） ที่อยู่ในเฝิงซวี (冯诩) มาจานชนเผ่าเฉียนเอ๋อ (钳耳) ที่หยิงโจว (营州) มาจากชนชาติเกาหลี ที่อันตง （安东）มาจากชนเผ่าเคอสื่อปู้

          8.    มาจากการเปลี่ยนแซ่กันเอง ซึ่งในแต่ละยุคจะมีบุคคลที่มาจากแซ่อื่นเดิมแล้วเปลี่ยนแซ่เป็นแซ่หวัง

          9.    มาจากการย่อกลุ่มคำเดิม ซึ่งตระกูลหวังในกลุ่มนี้จะมีค่อนข้างมาก เท่าที่ทราบมีอย่างน้อย 14 ตระกูล เช่นมาจาก หวังจื่อ （王子-โอรส） หวังฟู่ （王父）หวังกง (王宫-วัง) เป็นต้น

          10.    มาจากราชสำนักสมัยราชวงศ์หยวน โอรสองค์ที่6ของเจงกิสข่านได้คิดยิ่งชิงราชสมบัติ จึงถูกตามล่าเอาชีวิต จึงได้หนีไปอยู่ตงง้วน เนื่องจากตัวเองเป็นเชื้อเจ้า จึงตั้งตัวเองแซ่หวัง เพื่อแสดงฐานะของตัวเอง

 

บุคคลสำคัญของตระกูลหวังในประวัติศาสตร์

หวังเจียน (王翦)

แม่ทัพใหญ่ของแคว้นฉินในสมัยจ้านกั๊ว และเป็นหนึ่งในสีขุนพลแห่งยุคในสมัยนั้น

 

หวังจาวจวิน (王昭君)

หนึ่งในสี่สาวงามของจีนยุคโบราณ

 

หวังชง (王充)

นักปรัชญาในสมัยฮั่นตะวันออก

และยังมีบุคคลที่มีชื่อเสียงต่างๆในประวัติศาสตร์อีกมากมาย

ตระกูลหวังในประเทศไทย
คนแซ่หวังในประเทศไทยที่เปลี่ยนจากแซ่เป็นนามสกุลนั้น มีวิธีการตั้งนามสกุลของตนแตกต่างกันไป บ้างก็คงเสียงแซ่เดิมไว้เพื่อให้รู้ว่าตนเองแซ่หวัง กลุ่มนี้จึงมีนามสกุลขึ้นต้นด้วยหวัง เช่น หวังธำรง หวังสถิตพร หวังเจริญวงศ์ หวังไพศิฐ หวังโสภารักษ์ เป็นต้น
บางกลุ่มก็ตั้งแตกต่างกันออกไป เช่น วงศ์ภัทรกุล วงศ์ไวโรจน์ เฮงสกุล เฮงตระกูลสิน ปิยะอุย อนุพวงศ์ เป็นต้น

ข้อมูลจาก Thai Chinese blog

www.thaichinese.net

TCBL 11/8/52